Leerstijlen volgens Kolb en Insights Discovery

Wanneer je op zoek gaat naar wat mensen effectief maakt, kom je onder andere uit bij Kolb’s leerstijlen. Ieder mens heeft een voorkeursleerstijl. Kolb onderscheidt er vier:
De ontwikkelaar / dromer
Is goed in waarnemen van zaken die om zich heen gebeuren, houdt de omgeving scherp in de gaten en ziet kansen en mogelijkheden die anderen niet eerder zagen. Het is een mensgericht persoon die ervan houdt anderen in actie te zien en prestaties te leveren. Werkt altijd aan draagvlak en is een goed luisteraar. Is sterk gericht op innovatie en daardoor nuttig bij opbouw of herstructurering van activiteiten. Bekijkt zaken vanuit verschillende gezichtspunten en verzamelt en analyseert daardoor voortdurend relevante informatie.
Nadeel: is geen sterke beslisser.
De denker
Herkauwt of reflecteert zijn observaties niet maar plaatst ze in een theoretisch begripskader. Pas wanneer iets met theorie kan worden onderbouwd, heeft het waarde. Logica, objectiviteit en nauwkeurigheid staan voorop. Laat zich minder snel meeslepen door emoties, omdat hij minder openstaat voor concrete ervaring en heeft een afkeer van subjectieve oordelen en emotionele uitspraken. Het gaat om de feiten.
Nadeel: heeft weinig behoefte zijn theorie te toetsen aan de praktijk. Houdt hierdoor te weinig rekening met de praktijk bij de vorming en uitvoering van zijn ideeën (als de theorie maar klopt, dan is het goed).
De beslisser
Probeert ideeën, theorieën en modellen direct uit in de praktijk. Denkt logisch na qua inhoud en wil vervolgens aan de slag. Als het maar werkt, dan is het goed. Neemt liever de verkeerde beslissing dan geen beslissing. Interesse in resultaten is groter dan het sociale gebeuren. Gaat recht op het doel af en reageert daarom vol ongeduld op discussie.
Nadeel: de kans is groot dat het verkeerde probleem opgelost wordt en er onvoldoende draagvlak gecreëerd wordt voor zijn besluiten.
De doener
Is zeer flexibel, staat open voor ervaringen en laat zich hierdoor bijsturen. Is ruimdenkend in de zin dat hij zich niet laat hinderen door iets wat qua theorie niet klopt. Is mensgericht en houdt van uitdaging. Gaat af op informatie van anderen en op zijn intuïtie.
Nadeel: eerst doen en dan pas denken, waardoor bijvoorbeeld het verkeerde probleem aangepakt wordt.
Leerstijlen in het Insights Discovery profiel
In het profielhoofdstuk Persoonlijke ontwikkeling wordt onder meer over leerstijlen gesproken. Of het nu gaat om een profielterugkoppeling of een workshop, door iets te doen met leerstijlen geef je mensen een rijkere leerervaring mee.
Veel mensen weten niet hoe een leerproces precies in elkaar zit. Of dat het überhaupt een proces is! Experts als David Kolb en Peter Senge hebben wat dat betreft baanbrekend werk verricht. Maar wat is nou de beste aanpak? De Discovery vragenlijst meet, zoals bekend, iemands kleurrijke voorkeuren. Aan de hand van die voorkeuren doen wij ook uitspraken over de vermoedelijke leervoorkeuren van die persoon. Immers, wij geloven dat je persoonlijkheidstype ook bepaalt welke leerstijl en soort leermiddelen het beste bij je passen.
Waarom vinden we het belangrijk om die in het profiel op te nemen? Het verhogen van je persoonlijke effectiviteit is in feite één-op-één gekoppeld aan hoe effectief je leert. Optimale persoonlijke groei kun je enkel bereiken als je nieuwe inzichten en materie krijgt aangereikt op een manier en in een omgeving die optimaal aansluiten bij je leervoorkeuren.
Kolb en Insights Discovery
De leercyclus van David Kolb is gebaseerd op het idee dat wanneer we als persoon of groep iets willen leren en veranderen, we ons eerst moeten verdiepen in de taak of de ervaring, daarover een idee moeten vormen en deze inzichten vervolgens moeten toepassen om effectief veranderingen door te voeren. De leercyclus van Kolb bestaat uit de volgende vier fases:
- Concrete ervaring – wat heb je gedaan?
- Beschouwende observatie – wat viel je op?
- Abstracte beeldvorming – hoe kun je de ervaring duiden?
- Actieve implementatie – wat ga je veranderen en wanneer ga je dat doen?
Als we Kolb en Discovery aan elkaar verbinden, ontstaat het volgende model dat inzicht geeft in het proces van leren:
Zoals je ziet, koppelen we de vier leerfases van Kolb aan de leervoorkeur van de vier kleuren:
- Blauw: Synthese;
- Rood: Pragmatische aanpak;
- Geel: Experimenteren en
- Groen: Beschouwing.
Om te kunnen leren moeten we alle vier de fases doorlopen. Als we een fase buiten beschouwing laten, gaat dit ten koste van ons leerproces. Sterker nog, ons leerproces zal slechts zo goed zijn als de zwakste schakel in deze leercyclus.
We hebben dit model verder uitgewerkt tot acht verschillende leerstijlen. Net als bij de kleuren geldt ook hier dat we weliswaar een voorkeur zullen hebben voor één of twee stijlen, maar dat we de andere stijlen soms ook gebruiken of zouden willen gebruiken.
Startpunt in de kolb leercyclus: afhankelijk van je leerstijl
Je leerstijl zegt iets over waar je het beste kunt instappen in het leerproces van Kolb. Zeker als het om complexe materie gaat. Geef bijvoorbeeld de Inspirator niet meteen dat dikke boek met theorie, maar laat hem eerst experimenteren. Of laat de Observator niet oefenen zonder context; reik hem eerst de onderliggende theorie aan.
Het belang van inzicht in je leerstijl en de beperkingen ervan
Een ‘leerstijl’ is een term die beschrijft hoe mensen het meest effectief leren. Als je inzicht hebt in je leerstijl, kun je gericht op zoek gaan naar leerervaringen die overeenstemmen met je behoeften. En dat is goed! Zo leer je sneller én met meer plezier. Echter, je voorkeursstijl is niet altijd de meest effectieve manier om een vaardigheid of onderwerp onder de knie te krijgen. Als je altijd alleen maar ervaringen opzoekt die perfect passen bij je eigen voorkeursstijl, kun je vastlopen in de keerzijde van die stijl.
De gevaren van overmatige focus op eén leerstijl
Bijvoorbeeld, te veel Blauwe synthese kan leiden tot rationele conclusies die niet leunen op praktijkervaring, enkel op theorie. Te veel Groene beschouwing kan leiden tot het uit de weg gaan van nieuwe ervaringen. Dit kan mogelijke veranderingen in de weg staan. Te veel Geel experimenteren kan leiden tot een ‘workshopverslaving’; het continu op zoek gaan naar nieuwe ervaringen. Maar ervaringen zonder beschouwing of veranderingsacties, betekent dat het leerproces niet beklijft. Te veel Rood pragmatisme kan leiden tot snelle successen en opportunistische beslissingen zonder enige reflectie die op termijn slechte oplossingen blijken te zijn. Met andere woorden, het is belangrijk om een evenwicht te zoeken tussen onze specifieke leerbehoeften en onze voorkeursstijl.
Het tweeledige profiel: leervoorkeuren en suggesties voor groei
Dat is de reden waarom dit onderdeel in het profiel uit twee delen bestaat: een beschrijving van de leervoorkeuren van iemand én een aantal suggesties over hoe die persoon profijt zou kunnen hebben van andere leerstijlen. Door de dialoog aan te gaan over het eerste onderdeel kun je mensen helpen inzicht te krijgen in hun eigen leervoorkeuren en laten bepalen in hoeverre hun leeromgeving aansluit bij die leervoorkeuren. Zo kunnen ze gerichter op zoek gaan naar leerervaringen die uiterst effectief en comfortabel zijn voor hen persoonlijk. Door mensen ook nog uit te nodigen om open te staan voor andere voorkeursstijlen en daarmee te experimenteren, kunnen ze hun minder gebruikte leerstijlen leren ontwikkelen. Een breder palet aan leerstijlen waarborgt een omgeving van optimale persoonlijke groei.
Leervoorkeuren en samenwerking
Het voordeel van het kennen van je eigen leerstijl is dat je beter weet hoe je iets goed of gemakkelijk kunt leren. Het nadeel van voorkeurleerstijlen is dat jouw medewerkers, klanten of collega’s een andere leerstijl kunnen hebben. Door te beseffen dat er meerdere leerstijlen zijn kun je:
- Beter begrijpen waarom je met sommigen minder goed kunt samenwerken
- Meer wederzijds inzicht ontwikkelen in waarom iemand zich gedraagt zoals hij zich gedraagt
- Meer wederzijds begrip ontwikkelen
- Beter gebruik maken van elkaars kwaliteiten
- Dingen effectiever uitleggen aan anderen (inwerkprogramma, ontwikkeling, verkoop, etc.).
Denk aan de leerstijlen van anderen
Focus echter niet teveel op je eigen voorkeurleerstijl. Volgens Kolb gaat het er juist om (wanneer je jezelf of anderen iets wilt leren) dat je de gehele leercirkel doorloopt, pas dan kun je iets goed laten internaliseren (= leren)! Bijvoorbeeld wanneer je iets aan anderen uitlegt dit niet alleen maar vertellen, maar ook voorbeelden geven, zaken visueel maken en de deelnemers een oefening laten doen. Op deze wijze spreek je de verschillende leerstijlen aan. Het loont dus absoluut de moeite om je te verdiepen in leerstijlen. Die van jezelf en die van bijvoorbeeld je klanten of medewerkers. Want één ding staat als een paal boven water: een leerervaring die matcht met je voorkeuren zorgt niet alleen voor een sneller en effectiever leerproces, maar ook voor een veel plezierigere leerervaring.
Gun jezelf en/of het gehele team een kennismaking met het Insights Discovery model. Jouw leerstijlen komen hier onder andere tot in uiting (afbeelding hierboven). Nadere informatie of vragen die je nu hebt kan je aan mij stellen: rob@xzellent.nl